Taşhan
Han
Taşhan, Hekimhan ilçe merkezindedir.
- 6Yıl Önce•
- Kültür Bakanlığı•
- Güncellenme Tarihi: 20.08.2018
- Görüntülenme Sayısı: 2489
İlçenin temeli Selçuklu Türklerinden İzzeddin Keykavus tarafından atılmıştır. 1 Anadolu’ya gelen Türkmenler her seferinde daha kalabalık kitleler halinde gelmişler ve doğudan Orta Batı Anadolu’ya yayılmışlardır. 1059 senesinde büyük bir Türkmen kitlesi Sivas üzerinden Malatya’ya gelmiş ve karşılarına hiç kimse çıkmadan kolaylıkla şehre girmişlerdir.
İlçede bulunan Taşhan’daki kitabelere bakıldığında hanın 1218 yılında İzzeddin Keykavus’un (1210- 1219) adına yapıldığını görüyoruz. Bunun yanında inşa kitabesinde ise Alaaddin Keykubat dönemine (1219-1237) rastlıyoruz.
Gıyaseddin Keyhüsrevin bu bağlamında yaptırdığı Hanlardan biride onun ayakta kalan ender eserlerinden Taşhan dediğimiz tarihi Hanın birinci bölmesidir.1207 tarihli alın kitabesinde Devlet adına kendi unvanın en Ebu Salim el melatiyi (Malatyalı) Hekim doktor tayin etti belirtilmektedir.Yazıl kitabesi bugün restore edilecek mevlit ve düğün törenlerinin yapıldığı yerin ana kapısı üzerinde bulunmakta olup üç dilde Süryanice,Farsça,Türkçe birinci dil olarak süryanice’nin alınması o dönemde dünya ticaret dilinin Süryanice olmasını 2.durum bölgemizde büyük bir Süryani topluluğunun yaşamış olmasını göstermektedir.
Taşhan; iki bölüm halinde inşa ettirilmiştir. Birinci bölümde, yapılan kısmın giriş kapısı üzerinde sol yanı Ermeni, orta kısmı Selçuk, sağ tarafı Süryani dilinde yazılmış olan kitabesi vardır. Selçuklu sülüsü ile yazılan kitabede Arapça yazılmış olan tarih H. 615 (M. 1218)’dir. Kitabede adı geçen Selçuklu Sultanı I. İzzettin Keykâvus’dur (1210 - 1219). II. Kılıçaslan’ın torunu, I. Gıyasettin Keyhüsrev’in oğlu olup tahta çıkmadan evvel Malatya valisi olarak görev yapmıştır. Hana ismini veren ve hanı yaptıran, Ebusalim Bin Ebu-l Hasan Ela - Şamas El Hekim, El Malati, devrinin meşhur doktorlarındandır. Hanın ikinci kısmının inşa kitabesi üzerinde Alaaddin Keykubat (1219 - 1237) devrinde yapılan avlulu kısmın inşa kitabesidir. Üçüncü kitabe Osmanlı Devrindeki tamir kitabesidir. H. 1071 (M. 1661) senesinin eylül ayına ve IV. Avcı Sultan Mehmet’in saltanat yıllarına rastlar. Hekimhan Taşhan planı; önde kare bir avlu, etrafında sıralanan odalar, avlunun arka tarafında dikdörtgen şeklinde ve kendi içinde üç bölüme ayrılan kapalı hol kısmı gelir. Giriş kapısının sağındaki ve solundaki köşe odaları kare planlı ve kendi içinde bölümlere ayrılmış olup her odada ocak vardır. Yan odaların üzeri kaburgalı beşik tonozludur. Hanın ikinci bölümündeki yanı kapalı hol, üç nef’e ayrılmıştır. Kapalı kısmın batı duvarını destekleyen payandalar vardır. Kapalı holün yan duvarlarında çörtenler mevcuttur. Handa herhangi bir süsleme yoktur. Han 2006-2009 yılları arasında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Anadolu Selçukluları döneminde Adana, Malatya, Suriye, Şam, Gaziantep üzerinden Akdeniz’i Kuzeye Karedeniz limanlarının Sivas, Samsun üzerinden bağlayan yol beldemizden geçmesi beldemizi bir lojistik konaklama merkezi yapmıştır.
Köprülü Mehmet Paşa Sadrazamlığı (1661-1665) Anadolu da Celali isyanlarını bastırmak için Anadolu’ya geçtiğin de Taşhan’ın birinci bölmesine ek olarak ikinci bölmesini Camiyi ve Hamamı yaptırdı. İkinci bölmenin ana giriş kapısında Selçuklu üçlü Selas yazısı ile yazılmış bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabede Sultan Mehmet Han (Avcı) ve Köprülü Mehmet Paşa unvanları geçmektedir.
